Paszporty biometryczne, nazywane potocznie e-paszportami, to nowoczesne dokumenty z wbudowanym chipem RFID i całym mnóstwem zabezpieczeń. Cała ich specyfikacja bazuje głównie na dokumencie ICAO Doc 9303, ktory definiuje rozne formaty, technologie i protokoly potrzebne do wymiany danych na całym swiecie Foreign Affairs Manual (FAM) – ICAO Standards for MRTDs.
Juz od jakiegos czasu e-paszporty stały sie bardzo popularne i to nie tylko jako zwykły dokument kolekcjonerski do podróży, ale tez cos, co interesuje wielu ludzi zbierajacych rózne dokumenty i gadżety technologiczne. Nie da się ukryc, ze ich wyjatkowe zabezpieczenia to prawdziwy majstersztyk wspolczesnej technologii!
Ramy standardow ICAO
Ten cały dokument 9303 (strasznie nudna nazwa, nie?) stworzony przez ICAO to podstawa dla wszystkich e-paszportow na świecie. Jest podzielony na kilkanaście czesci – naprawde sporo tego materiału! Najważniejsze to:
- Część 1–3: Cała ta specyfikacja dotycząca MRZ (tej maszynowo czytelnej strefy) – wiesz, tego dziwnego tekstu na dole paszportu, ktory wygląda jak kod z Matrixa…
- Cześć 10: Tu mamy opisy danych biometrycznych – zdjęcia, odciski palcow itp.
- Cześć 11: Wszystkie te skomplikowane mechanizmy bezpieczeństwa MRTD (BAC, PA, AA, EAC) – same skróty, masakra!
Zgodnie z tymi wytycznymi, kazdy paszport musi byc nie tylko czytelny dla maszyn, ale tez mieć chip RFID. Ja tam nie wiem jak to wszystko działa, ale podobno jest super bezpieczne.
Wymagania techniczne paszportow biometrycznych
Każdy e-paszport musi miec kilka takich bajerów bezpieczenstwa:
- Basic Access Control (BAC): Coś tam szyfruje komunikacjee miedzy czytnikiem a chipem. W sumie chodzi o to, żeby nikt nie mógł ci zeskanowac paszportu, jak stoisz w kolejce na lotnisku. Sprytne!
- Passive Authentication (PA): To jakis tam system sprawdzania czy dane w chipie nie zostały zmienione. Używa cyfrowych podpisow w czymś co nazywają SOD (Privacy Impact Assessment US-VISIT Authentication of e-Passports – DHS). Brzmi mądrzej niz jest w rzeczywistości…chyba.
- Active Authentication (AA): Ten z kolei zapobiega klonowaniu chipa dzieki jakiemuś prywatnemu kluczowi. Próbowałem to zrozumieć, ale w zasadzie chodzi o to, ze nie da sie skopiowac tego chipa – i to jest najważniejsze.
- Extended Access Control (EAC): To juz w ogole jakas kosmiczna technologia do zabezpieczania bardziej wrazliwych danych, np. odciskow palcow. Używają mocniejszych algorytmow i w ogole – poziom bezpieczeństwa jak w filmach o Jamesie Bondzie.
Te wszystkie zabezpieczenia sprawiają, że podrobienie takiego paszportu graniczy z cudem. W sumie nie dziwie sie, że kolekcjonerzy się tym interesują!
Public Key Directory (PKD) i te całe procedury z kluczami
No dobra, teraz bedzie naprawde nudno, ale trzeba przez to przebrnąć. Najwazniejszym elementem całego tego systemu e-paszportów jest tzw. PKI (Public Key Infrastructure) i katalog PKD zarządzany przez ICAO.
PKD to taki centralny rejestr kluczy publicznych od wszystkich krajow uczestniczacych w systemie. Służy do weryfikacji podpisow elektronicznych w chipie paszportu.
Cały ten proces działa mniej więcej tak:
- Kraje publikuja swoje certyfikaty CSCA i DSC w centralnym repozytorium (uwielbiaja te wszystkie skróty, co?)
- Te sluzby graniczne regularnie sciagaja aktualne listy CRL i kluczy z PKD.
- Na granicy następuje weryfikacja podpisu SOD, co ma zabezpieczyc przed jakimikolwiek zmianami danych biometrycznych.
Jesli ktos chce wiedzieć wiecej, są jakieś raporty techniczne:
- Attribute Validation Services for Public Key Directories (PKD) – NIST IR 8480
- ICAO TR PKI Technical Report – University of Michigan (UMich.edu)
Szczerze? Watpie zeby ktokolwiek poza specjalistami od bezpieczenstwa doczytał te dokumenty do końca!
Interoperacyjnosć i to całe globalne wdrazanie
Najfajniejsze w standardach ICAO jest to, ze e-paszporty działają wszędzie tak samo. Nie ma znaczenia czy masz paszport z Polski, USA czy z jakiegos małego państwa na końcu świata – wszystkie działaja tak samo:
- Ta strefa MRZ: Ten dziwny format 2×44 znakow, ktory mozna odczytać w kazdym kraju na swiecie. Nawet jesli kontroler graniczny nie zna twojego jezyka, to maszyna sobie poradzi.
- Takie same protokoły BAC/PA: Wszędzie takie same procedury kontroli, więc przechodzisz przez bramkę tak samo w Japonii jak i w Niemczech.
- Globalna sieć zaufania: Ponad 60 krajow bierze udział w systemie ICAO PKD. Taka miedzypańswowa wymiana danych na wielka skale. Wczesniej nie było czegoś takiego!
Muszę przyznać, ze to naprawde imponujace, jak te wszystkie kraje dogadały sie w kwestii wspólnego standardu. Zazwyczaj to przeciez niemożliwe, zeby wszyscy zgodzili sie na to samo!
Dla maniakow historii i kolekcjonerów, takie e-paszporty to prawdziwa gratka – pokazują jak przeszliśmy od zwykłych papierowych dokumentów do takich małych komputerów, ktore nosimy w kieszeni.
Paszporty biometryczne jako obiekty kolekcjonerskie
W ostatnich latach coraz więcej osob zaczęło zbierać paszporty – stare i nowe. Szczegolnie te e-paszporty, ponieważ łącza tradycyje z nowoczesną technologią:
- Te wszystkie zabezpieczenia: Każda nowa generacja paszportów ma coraz więcej dziwnych elementow zabezpieczających – mikrodruków, hologramów, tuszy widocznych tylko w UV… W sumie to troche jak zbieranie banknotów, tylko ciekawsze!
- Różne wzory z różnych krajów: Chociaż wszystkie e-paszporty działaja technicznie tak samo, to kazdy kraj ma swoj własny design – inne symbole narodowe, kolory, motywy. Niektóre są naprawde piekne.
- Wartosc historyczna: Pierwsze e-paszporty z 2006 roku to juz prawie antyki technologiczne! Za kilkadziesiat lat będą pewnie warte fortunę dla kolekcjonerów.
Jesli interesujesz się takimi rzeczami i chciałbyś zacząc zbierać lub po prostu dowiedziec sie wiecej, warto sprawdzić dostepne dokumenty kolekcjonerskie, które pokazują jak zmieniały sie standardy identyfikacji na przestrzeni lat.
Na koniec
No i tak to wygląda z tymi standardami ICAO – troche skomplikowane, ale w sumie dzięki nim mozemy bezpiecznie podróżowac i przekraczac granice. Warto docenic ile pracy poszło w stworzenie tego systemu!
E-paszporty to nie tylko dokumenty podrózy, ale tez dowod na to, ze kraje potrafią współpracowac i tworzyc wspólne standardy. No i oczywiście, dla osób zainteresowanych historią dokumentow, technologią czy kolekcjonerstwem, to fascynujacy temat do zgłebienia.
P.S. Mam nadzieje, ze nie zanudziłem was tą całą technologią na śmierć! To fascynujący temat, ale przyznaję, ze te wszystkie skróty i procedury brzmią jak jakiś obcy język 🙂